Budowniczym
zakładu był Hrabia Guido Henckel von
Donnersmarck, właściciel licznych hut i kopalń
oraz wspaniałej rezydencji w Świerklańcu. Fabryka celulozy
powstała w 1884 roku. By zwiększyć jej
rentowność postanowiono produkowany surowiec
przetwarzać na miejscu. Dlatego już w 1899 roku
wybudowano papiernię, gdzie początkowo
zainstalowano dwie maszyny papiernicze.
W 1900
roku fabrykę przekształcono w spółkę
akcyjną, by mogła wejść w konsorcjum z
podobną sobie fabryką w Dąbiu pod Szczecinem.W
1918 roku konsorcjum zostało przejęte przez
niemiecki koncern Natronag. Rok 1922 przynosi
kolejne zmiany, Kalety stają się częścią
nowo powstałego Państwa Polskiego. Wtedy też
rozpoczął się okres największego prosperity
zakładu. Jedną z najważniejszych dat jest 1925
rok, wtedy uruchomiono tutaj workownię, nieco
później zakupiono największe i
najnowocześniejsze maszyny papiernicze, jakie
znajdowały się ówcześnie w Polsce. Liczne
inwestycje sprawiły, że przed Drugą Wojną
Światową fabryka wytwarzała 9,6% całej
produkcji papieru oraz 20,1% celulozy w naszym
kraju. Była też największym krajowym
producentem papierów natronowych. Najtrudniejsze
chwile zakład przeżył pod koniec wojny.
W 1945
roku uciekający stąd Niemcy popalili fabrykę,
dodatkowo przelatujące samoloty zrzuciły na
nią kilka bomb zapalających. Tylko dzięki
natychmiastowej i brawurowej akcji gaśniczej
pracowników, zakład nie spłonął
doszczętnie. Mimo tego odbudowa trwała aż do
1946 roku. Po roku 1945 zmienił się ustrój,
który nie był już tak przychylny dla
kaletańskiej fabryki. Odgórne decyzje,
pozbawiły ją większych inwestycji. Powstały
nowe większe zakłady w Świeciu i Ostrołęce,
które przejęły prym w krajowej produkcji
papieru. Rozpoczął się czas, gdy na barkach
zakładu powstało prawie całe tutejsze
miasteczko.
Niestety, niedostateczna
ilość inwestycji w park maszynowy doprowadziła
do powolnego upadku fabryki oraz sukcesywnego
spadku jej produkcji. Gdy nastały przeobrażenia
gospodarcze roku 1989 roku, przestarzały zakład
nie mógł już ich wytrzymać. W 1991 roku
zamknięto oddział celulozowni, a w 1994
ogłoszono upadłość fabryki.
Więcej informacji tutaj.
Zapraszam do GALERII. .